Polikistik Over Sendromu (PKOS)

Doç Dr. Cemil KAYA Kadın Hastalıkları, Tüp Bebek, Yüksek Riskli Gebelik, İnfertilite, Laparaskopik Cerrahi
Polikistik Over Sendromu (PKOS)
Doç. Dr. Cemil KAYA | 12 Eylül 2019, 01:10 | 2895

Polikistik over sendromudurkadınlarda en sık rastlanan hormon bozukluğudur. Esas olay anovulasyon dediğimiz yumurtlamaların bozulmasıdır. Bir ya da bir kaç olası mekanizmayla yumurtalıklarda yumurta gelişim dinamiği bozulmaktadır. Yumurtalıklarda gelişmeye başlamış ama gelişme potansiyelini tamamlayamamış antral foliküllerin aşırı birikimi ve tetstosteron salınımına neden olan stromanın kalınlaşması ve sonuçta içinde çok sayıda antral folikül barındıran normalden iki kat büyük yumurtalıklar ortaya çıkmaktadır. Polikistik over sendromunun, kız çocuğunun anne karnında olduğu dönemden itibaren beyindeki hormonların birtakım faktörler nedeni ile yanlış programlanması sonucunda ortaya çıkabileceği ileri sürülürken diğer yandan beslenme, aşırı kilo alma gibi problemleride hastalığı tetikleyebilmektedir. Genç kızlarda ve genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Polikistik over sendromlu kızlar genellikle şişmandır, tüylenme ve saçlarda dökülme ve sivilcelme söz konusudur. Menopoza kadar düzelmeyen bir hastalıktır, hastalığı ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur, tedavisi belirtilere yöneliktir.

Polikistik over sendromunda tedavi

Tedavideki birinci basamak yaklaşım kilo verdirilmesidir. Polikistik over sendromlu kadınlar biraz daha zor kilo verirler. Bunlardan ilki elma tipi olarak tabir edilen kilo alımının karın çevresi ve üst gövdede olması, bacakların ve kalçaların ise ince olması durumudur. Polikistik over sendromlu kadınlarda kilo alımı elma tipi denilen abdominal yani karında yağlanma ve bel kalınlaşması şeklindedir.Yüksek testosterondan dolayı saç dökülmesi, yağlanma, sivilceleşme ortaya çıkmaktadır. Bu cilt değişikliklerinin tedavisinde anti-adrojenler (erkeklik hormonlarını baskılayan ilaçlar) kullanılması gerekir. Polikistik over sendromunun diğer bir bulgusu ise yumurtlamanın seyrek veya hiç olmamasına bağlı adet düzensizliği ve gebe kalamama durumudur.Henüz evlenmemiş veya çocuk sahibi olmak istemeyen kadınlarda bu adetler doğum kontrol hapları ile düzenlenebilir. Ancak çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda, yumurtlamayı uyarıcı ilaçların kullanılması gerekir.

Uzun vadeli riskler

Polikistik over sendromlu kadınlar birkaç yönden risk altındadırlar. Bunlardan bir tanesi kan yağlarının yüksek olmasına bağlı olarak bu kadınlarda ilerleyen yaşlarda koroner damar hastalıklarına yakalanma riskinin normal popülasyona göre çok daha yüksek olmasıdır. Ayrıca memede ve rahim içi tabakasında kanser oluşumu daha fazla görülmektedir. Ayrıca gebe kaldıklarında yüksek tansiyon ve gebelikteki gizli şekerin ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Polikistik over sendromlu kadınlarda aynı zamanda menopozdan sonraki dönemlerde şeker hastası olma riski daha yüksektir. Dolayısıyla hastalığın uzun vadeli etkilerinin de göz önüne alınması önemlidir.